Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

                                                                    Ντάγκας Κωνσταντίνος

Ντάγκας χρήστος

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Ντάγκας Κωνσταντίνος)

Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

Κατασκευή δρόμου Ελευθεροχώρι  - Δεσπότης  - Πηγαδίτσα
Υπο την επιστασία Ντάγκα Ι. Χρήστου

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Ντάγκας Κωνσταντίνος)

ΓΕΦΥΡΑ ΒΕΝΕΤΙΚΟΥ

ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙ

Στο δρόμο Γρεβενών-Τρικάλων, πάνω στο Βενέτικο ποταμό, κοντά στο
Ελευθεροχώρι, στο σημείο που υπάρχει η σημερινή γέφυρα, υπήρχε ένα παλιό, πέτρινο,
μονότοξο γεφύρι. Είναι το μόνο απ' τα δεκάδες γκρεμισμένα γεφύρια της Μακεδονίας,
που δεν υπάρχουν πια, στο οποίο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά.
Το γεφύρι ήταν θεμελιωμένο στο στενότερο πέρασμα του ποταμού, πάνω σε
γκρίζους βράχους, τοποθεσία ιδανική για την κατασκευή του. Είχε άνοιγμα τόξου
λιγότερο από 10 μ. Η στέψη του ήταν επίπεδη με μια κλίση προς τη βόρεια όχθη, όπου ο
βράχος έδρασης ήταν σε χαμηλότερο ύψος απ' τη νότια.

Η μικρή απόσταση ανάμεσα 

στους δύο βράχους που επιπλέον, 

είναι επίπεδοι στην επάνω επιφάνειά 

τους σαν πατήματα, ευνόησε τη 

δημιουργία του θρύλου, ότι εκεί 

στάθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος καβάλα 

στο Βουκεφάλα κι από κείνο το 

σημείο πήδηξε απέναντι περνώντας το 

ποτάμι με μια δρασκελιά του αλόγου. 

Από τότε οι δύο αντικριστοί βράχοι 

έχουν την ονομασία «το πάτημα του 

Βουκεφάλα». 

 Αναφορά στο γεφύρι έχουν        

κάνει οι δύο Άγγλοι αρχαιολόγοι 

Wace και Thompson, οι οποίοι 

πέρασαν το γεφύρι στις 30 Μαΐου 

1910, ακολουθώντας τους Βλάχους 

της Σαμαρίνας που επέστρεφαν στο 

χωριό τους από τα χειμαδιά της Θεσσαλίας. 

 Στο βιβλίο τους «Οι νομάδες των Βαλκανίων» γράψουν: «... ύστερα από 

μια απότομη κατάβαση φθάνουμε στις όχθες του ποταμού Βενέτικου, του πιο 

σημαντικού παραποτάμου του Αλιάκμονα στην περιοχή αυτή. Στο σημείο αυτό υπάρχει 

μια πέτρινη γέφυρα πάνω στο ποτάμι αλλά τόσο χαλασμένη, ώστε τα μουλάρια έπρεπε 

να περάσουν με πολλή προσοχή. Η γέφυρα ονομάζεται των Γρεβενών, αν και η πόλη 

βρίσκεται σ' ένα άλλο μικρό ποτάμι, μια ώρα προς βορρά. Οι Βλάχοι όμως ονομάζουν 

τη γέφυρα «Πούνγκεα ντι Πουσάνλου», δηλαδή Γέφυρα του Πουσάν». 

Το γεφύρι μνημονεύεται και από τον Ν. Σχινά στις «Οδοιπορικές σημειώσεις 

Μακεδονίας» του 1886, επομένως είναι προγενέστερο της εποχής εκείνης.

Το περίεργο είναι ότι σε (φωτογραφία της εποχής 1920 - 30, φαίνεται ότι επάνω
στο γεφύρι περνούν αυτοκίνητα, άρα το πλάτος του πρέπει να ήταν πάνω από 2 μ., ενώ
από τη διήγηση των Wace και Thompson στους «Νομάδες των Βαλκανίων». το γεφύρι
στις αρχές του αιώνα περιγράφεται στενό και επικίνδυνο στο πέρασμά του. Η αντίφαση
αυτή εξηγείται από το γεγονός ότι το γεφύρι, κατά τις προφορικές παραδόσεις, ήταν
κατά διαστήματα πότε ξύλινο και πότε πέτρινο κι έτσι (φαίνεται πως το γεφύρι του 1920
- 30 ήταν διαφορετικό από το αντίστοιχο του 1910, ή υπέστη ριζική ανακατασκευή. Το
γεφύρι του Ελευθεροχωρίου έπεσε το 1947 και σώζονται σήμερα δίπλα στην καινούργια
γέφυρα ερείπια από τα βάθρα του.
Οι κάτοικοι των γύρω χωριών θυμούνται ακόμα την παλιά παράδοση ότι ο Μέγας
Αλέξανδρος από μια πέτρα στην όχθη του ποταμού πήδηξε με το άλογό του απέναντι.
Το γεφύρι σήμερα, πενήντα χρόνια μετά την εξαφάνισή του, παραμένει στην ανάμνηση
των κατοίκων με την ονομασία «Γεφύρι του Μεγαλέξανδρου»

                          51. Η σημερινή καινούρια γέφυρα, κάτω από την οποία βρίσκονται τα ερείπια του πέτρινου γεφυριού του
                                                                              Ελευθεροχωρίου, στο Βενέτικο ποταμό

Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

Από αριστερά Βασιλική Ντάγκα - Χρήστος Ντάγκας - Πολυξένη Νικολακοπούλου

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Ντάγκας χρήστος)

Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

Από αριστερά Γιώργος Μπουκουβάλας - Γιώργος Μάνος - Γιάννης Ντάγκας - Νίκος Μάνος

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Ντάγκας χρήστος)

Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

Από αριστερά Ντάγκα Βασιλική - Λούδα Αγγέλλα - Πολυξένη Νικολακοπούλου

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Ντάγκας χρήστος)

Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

Από αριστερά Κούλα Ματέρη - Ντάγκας Ιωάννης

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Ντάγκας χρήστος)

Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

Αγγελική Ντάγκα

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Ντάγκας χρήστος)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΒΕΝΕΤΙΚΟ ΠΟΤΑΜΟ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙ

Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

Απο αριστερα:Νικολακόπουλος Κωνσταντίνος - Γιαννακόπουλος Γιάννης - Παπαστεργίου Βασίλειος

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Kostas Xastas)

Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

Ορθιοι απο αριστερά:Βαρσάμης Αντώνης - Κατσαντώνης Απόστολος - Βαρσάμης Ευθύμιος - Καραγιάννης Κωνσταντίνος - Παπαστεργίου Κωνσταντίνος - Νικολακόπουλος Βασίλειος - Παπαστεργίου Βασίλειος - Μάνος Γιώργος - Μπουκουβάλας Δήμος,Μπουκουβάλας Σπύρος,Πορτίκας Αργύρης
Καθιστοι απο αριστερά:Νικολακόπουλος Χρήστος Ντάγκας Γιάννης.

Πηγή χαστάς κώστας

Παλιές φωτογραφίες απο Ελευθεροχώρι Γρεβενών

Χώρος δημοτικού σχολείου Ελευθεροχωρίου

Γυμναστικές επιδείξεις 1978
(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: kostas xastas)

ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 1900

Πηγή: Кънчов 1900: Васил Кѫнчовъ,Македония етногрфия и статистика, София 1900.

Τα στοιχεία που ακολουθούν προέρχονται από το προαναφερόμενο κλασικό έργο του Βούλγαρου Кѫнчовъ, για τον πληθυσμό των οικισμών της Μακεδονίας το 1900. Πρόκειται για μια αναλυτική στατιστική για τη γλώσσα και τη θρησκεία των κατοίκων των 4.169 οικισμών, των 47 καζάδων της οθωμανικής Μακεδονίας.

Ο αναγνώστης πρέπει να έχει υπόψη του πως ο K’nčov, εξ αιτίας των «εθνικών» βουλγαρικών αναγκών, έχει μειώσει τον αριθμό των μουσουλμάνων, καθώς επίσης των μη «βούλγαρων» χριστιανών. Επίσης για λόγους ευνόητους, κάνει λόγο για «Βούλγαρους» και όχι για Μακεδόνες.

Ωστόσο η αξία του έργου παραμένει τεράστια, καθώς δεν υπάρχει άλλη πηγή, τόσο αναλυτική, ως προς τη γλώσσα και τη θρησκεία, των κατοίκων κάθε οικισμού της γεωγραφικής Μακεδονίας χωριστά, πριν τους βαλκανικούς πολέμους και τη διχοτόμηση της.

Οι πληροφορίες του K’nčov, για να διαβαστούν από όσους δεν γνωρίζουν κυριλλικά (και μάλιστα τα βουλγάρικα πριν την ορθογραφική μεταρρύθμιση του 1945), μεταγράφηκαν εδώ με ελληνικούς και λατινικούς χαρακτήρες. Τα ονόματα των καζάδων τα δίνω σύμφωνα με τη γραφή των ελληνικών πηγών του αρχών του 20^ου αιώνα.

ΛΕΒΤΟΧΟΡ (ΕΛΕΦΤΕΡΟΧΟΡ) - LEVTOHOR (ELEFTEROHOR) [Γρεβενών - No 60], 74 χριστιανοί Έλληνες.

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Πέτρου Αθανάσιος)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΒΕΝΕΤΙΚΟ ΠΟΤΑΜΟ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙ

Ο Βενέτικος παγωμένος

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: internet)

ΓΕΦΥΡΑ ΒΕΝΕΤΙΚΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

Γεφύρι Ελευθεροχωρίου

Πέτρινο μονότοξο γεφύρι το οποίο γεφύρωνε τον ποταμό Βενέτικο, παραπόταμο του Αλιάκμονα. Γκρεμίστηκε το 1947 και στη θέση της χτίστηκε σύγχρονη γέφυρα. Ήταν μονότοξη.

Οδηγίες Πρόσβασης: 

 Θα τη συναντήσουμε πηγαίνωντας απο Γρεβενά για Ελευθεροχώρι, τη στιγμή που ο δρόμος περνάει πάνω απο τον Βενέτικο ποταμό.

Ημερομηνία Καταγραφής: 

 Κυρ, 21/04/2013

Νομός: 

 ΓΡΕΒΕΝΩΝ

Κοινότητα: 

 Ελευθεροχώρι

Ποταμός: 

 ΒΕΝΕΤΙΚΟΣ

Συντεταγμένες: 

 N 40° 03.119΄ E 021° 28.844΄

Υψόμετρο: 

 463 μ.

Παρακείμενα Κτίσματα: 

 Σύγχρονη γέφυρα

Μορφή: 

 Μονότοξο

Κατάσταση: 

 Γκρεμισμένη

Βιβλιογραφικές και Γραπτές Πηγές: 

 Γιώργος και Έυη Μπελληγιάννη, Πέτρινα τοξωτά γεφύρια της Ελλάδας, εκδ. Μίλητος, 2011, σ. 108

Σύνδεσμος Βίντεο: 

 Γέφυρα στο Ελευθεροχώρι

(ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: internet)